Любіць ноч — права пацукоў - страница 26
ай, бля, зірні, яны і праўда едуць!
а потым паказвалі пальцамі і гаварылі
ім загадалі, так
і казалі зноў
а Карым прапаў, не знойдуць
і ківалі ўбок, дзе пад дрэвам стаяла дзяўчына гадоў шаснаццаці ў кароткай белай сукенцы, што не хавала яе цяжарнасці, і, прыціскаючы далоні да твару, плакала то ціха, то больш гучна, і дадавалі
яна ж на пятым месяцы
і адпівалі проста з рыльца бутэлькі і давалі глынуць цяжарнай сяброўцы, суцяшаючы
ну і народзіш, многія раджаюць
а тая адразу істэрычна крычала
не, я не магу без яго!
і ёй соўгалі ў руку бутэльку
выпі, лягчэй стане
а цяжарная выгіналася ўсім целам і са стогнам смактала з рыльца і зноў енчыла
я яго кахаю, так, кахаю
і ёй гаварылі
бедненькая, ну давай цябе ўколем, і ты адразу ўсё забудзеш
і пыталіся
у каго «машына», дзевачкі?
і ўжо даставалі шпрыц, а на старога побач не звярталі ўвагі, быццам ён не існаваў для іх усптрымання, і гэта, апошняе, больш за ўсё ўразіла Антона Кнігу, ён быў нават здзіўлены і спытаў
што тут за разборка, дзяўчаты, можа, патлумачыце?
і яму адказалі нядбайна і на «ты»
усё па жыцці, дзед, хіба не бачыш
і зноў быццам выключылі яго з успрыняцця, нібы жывёлу, і выгульна, а можа, хто і шчыра, ускрыквалі і заламвалі рукі і бедавалі
ай, я таксама не перажыву, дайце глынуць
і пыталіся
у каго бутэлька, дзевачкі?
а стары стаяў і назіраў і ў думках папрасіў, каб усё адбылося так, як яны запланавалі, і каб разысціся з гэтымі людзьмі ціха і без крыві, бо ў яго ў склепе ўсё яшчэ сядзеў закладнік, а ў хаце, як сцятая спружына, ледзь стрымліваў сябе мужчына са зброяй у руках, і стары слухаў увесь гэты дзіўны і несумненны вэрхал адыходу: крыкі, плач, мацюкі, і нібы чакаў яшчэ нейкага знаку, які б засведчыў абсалютную рэальнасць таго, што адбывалася перад яго вачыма, і раптам сапраўды гэты знак быў ім пачуты: прыглушанае чалавечае выццё данеслася да ягонага слыху
гу-а-а-а-а-а-а-а!
потым праз кароткую паўзу зноў
гу-а-а-а-а-а-а-а!
і стары падышоў да брамы і зазірнуў на падворак, каб вызначыць крыніцу гэтага несумненна чалавечага скавытання, і раптам вызначыў — голас ішоў з прусакоўскага хлеўчыка: у слабым святле ліхтара з вулічнага слупа можна было ўбачыць, як туды ўжо бег нехта з чужынцаў, бразнулі дзверы, данёсся яшчэ крык, нібы ад раптоўнага болю, а потым усё сціхла, а стары зрабіў сабе засечку ў памяці, ён адчуў сябе зусім вольна ў гэтым гармідары і назіраў, як у былой фралоўскай сядзібе і з прусакоўскага дома паступова выцякала іншародная плынь, зноў вызваляючы затопленую ёю тэрыторыю; пад’ехала патрульная машына, з якой вылез і пагаварыў аб нечым з чужынцамі афіцэр-міліцыянт, а потым зноў знікла ў ночы, на хуткасці пад’язджалі і зноў ад’язджалі іншамаркі чужынцаў, — пошукі закладніка, пэўна, мусяць працягвацца да апошняй хвіліны, прызначанай у лісце, да дзвюх гадзінаў ночы, — меркаваў стары, — але ж вызначыць месцазнаходжанне закладніка не так ужо і проста, і стары аднавіў у галаве засечку пра тое, што чуў з хлеўчыка голас, і намагаўся прыгадаць, хто б гэта мог крычаць, але гармідар і мітусня навокал увесь час распылялі яго ўвагу на дробныя фрагменты, і стары пакрысе пачаў адступаць назад, а потым увогуле зліўся з цемрай і скіраваў да дома, каб давесці пра ўсё мужчыну, што чакаў яго, а Даніла Прусак толькі сціснуў сківіцы, калі пачуў ад старога пра тое, што адбывалася, і сказаў
цяпер, Антон Пракоповіч, усё вырашаць мне, заставайцеся і сцеражыце таго ўблюдка ды малога прыглядзіце
і дадаў
калі не вярнуся да раніцы, самі вырашайце, што рабіць
а стары толькі параіў
сцеражыцеся, бо вы там адзін будзеце
і пашкадаваў
гэх, зброі малавата, бярыце карабін
падумаў і вырашыў
я з вамі
але мужчына ахаладзіў яго
ні ў якім разе, і зброі не трэба
і саступіў у цемру, і ноч прыняла яго ў сябе, — ён ішоў амаль не тоячыся, толькі сустрэча з патрульнай міліцэйскай машынай, як ён меркаваў, магла адразу перашкодзіць яму, але тут ужо было перадвызначана — альбо так, альбо гэтак, і дайшоў такім чынам да брамы свайго дома і ўбачыў, як ля былой фралоўскай сядзібы мітусіліся постаці чужынцаў, але ніхто з іх не пазнаў яго; зайшоў у свой дом — ён быў пусты, толькі там-сям бачыліся сляды пакражы і прысутнасці няпрошаных гасцей, агледзеў усе пакоі і напрасткі, не хаваючыся, пакрочыў цераз павалены плот, і толькі тут яго заўважылі і закрычалі ўстрывожана, але ён ужо адкрываў дзверы адны за другімі, — вішчэлі жанчыны, разбягаліся па баках падлеткі, і ўрэшце ўбачыў знаёмы твар іх старшага — той сядзеў у самым далёкім пакоі на крэсле, быццам нікуды не збіраўся, твар яго на гэты раз быў чыста паголены, і трохвугольны чэрап блішчэў пад святлом плафона, і, убачыўшы Данілу Прусака, ён нават не паварушыўся і відавочна не здзівіўся, а сказаў па-расейску, але з незнаёмым акцэнтам, як гаварылі ўсе яны
я знал, что ты прыдёшь, давай чэнч: я — то, что тэбе надо, а ты мне — сына
але мужчына падсумаваў
праз дзве гадзіны пасля таго, як з’едзеце адсюль, а забойцу сястры пакінеце
і саступіў убок, стаўшы спінай да сцяны, а чорныя каламутныя вочы чужынца сустрэліся з яго позіркам, і той сказаў
без обмана, наша машына подождёт
а мужчына папярэдзіў
на вас не падобна, але калі падман будзе, то я пачну страляць, ты ж ведаеш, і першай ахвярай будзе твой сын
